Bireysel emeklilik sistemi güvenli mi?
Bireysel emeklilik sisteminde denetim mekanizması son derece sağlam ve güvenlidir.
Emeklilik şirketlerinin faaliyetleri T.C. Hazine Müsteşarlığı tarafından denetlenir. Şirketlerin yılda en az bir kere bağımsız dış denetim yaptırması zorunlu olduğu gibi, fonların hesap ve işlemleri, üçer aylık dönemler itibariyle bağımsız dış denetime tabidir. Şirketlerin günlük faaliyetleri ise Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) tarafından elektronik ortamda izlenir.
Katılımcıların bireysel emeklilik hesapları, emeklik şirketlerinin mali bünyesinden bağımsız olarak Takasbank nezdinde saklanır. Emeklilik şirketlerinin iflas etmesi durumunda katılımcı Takasbank’ta saklanmakta olan birikimini bir diğer emeklilik şirketine aktararak sistemde kalmaya devam edebilir.
Fon malvarlığı rehnedilemez, portföye ilişkin olarak yapılan işlemler haricinde teminat gösterilemez, üçüncü şahıslar tarafından haczedilemez ve iflas masasına dahil edilemez. Fonların ve portföy yöneticilerinin faaliyetleri ise Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yılda en az bir kere denetimden geçer.
Düzenli katkı payı ödemelerimde her yıl enflasyona bağlı artış olur mu?
TL olarak gerçekleştirdiğiniz düzenli katkı paylarınız, aksi bir yazılı talimat vermediğiniz müddetçe, her yıl Aralık ayında (Kasım sonu itibariyle) TÜİK tarafından açıklanan yıllık uçtan uca TÜFE artış oranı baz alınarak artırılır ve tam sayıya yuvarlanır. Düzenli katkı payı tutarınızın asgari katkı payından az olması durumunda, asgari katkı payı tutarı düzenli katkı payınız olarak esas alınır.
Dövize endeksli olarak gerçekleştirdiğiniz düzenli katkı paylarınızda ise artış uygulanmaz.
Bireysel emeklilik sisteminde garanti edilen bir getiri düzeyi var mı?
Bireysel emeklilik sistemi, getiri garantisi öngörmez. Farklı yatırım profillerine uygun çok çeşitli emeklilik yatırım fonu alternatifleri sunulur. Bu alternatifler arasından yatırım profiliniz ve tercihlerinize en uygun fonları seçmeniz için size yol gösterilir.
Birikimlerimi ve maaşımı bugünden nasıl öngörebilirim?
Elde edeceğiniz emeklilik birikimi ve alacağınız maaş; sisteme giriş yaşınıza, ödediğiniz katkı payı tutarına, fonlarınızın getirilerine bağlı olarak değişiklik gösterir.
Emeklilik şirketleri, T.C. Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen şartlara ve plan özelliklerine göre oluşturulmuş projeksiyon hesaplamalarına göre katılımcılarına tahmini emeklilik birikimi ve maaşı öngörüsü sunar.
Daha yüksek birikime sahip olmak için ne yapmalıyım?
Birikimlerinizi arttırmak için;
- Katkı paylarınızı düzenli ödeyebilir,
- Fon getirilerinizi takip ederek, gerekli gördüğünüzde fon dağılımınızı değiştirebilir,
- Daha fazla katkı payı yatırabilir,
- Ara ödemeler yapabilirsiniz.
Sistemden emekli olmam veya ayrılmam durumunda vergi kesintisi yapılmakta mıdır?
Emekliliğe hak kazandığınızda ya da sistemden ayrıldığınızda emeklilik birikiminizin sistemde elde edilen yatırım getirisine isabet eden kısmı üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılır.
| Durum | Gelir vergisi stopajı (Yatırım getirisine isabet eden tutar üzerinden) |
| Sistemde 10 yıl kalma ve 56 yaşını doldurma | %5 |
| Sistemden yaşam kaybı, sakatlık, tasfiye gibi zorunlu hallerden dolayı ayrılma | %5 |
| Sistemden, 10 yıl süreyle katkı payı ödeyip, 56 yaş koşulunu yerine getirmeden ayrılma | %10 |
| Sistemden, 10 yıl süreyle katkı payı ödemeden ve 56 yaş koşulunu yerine getirmeden ayrılma | %15 |
Emekli olduğumda birikimimi nasıl değerlendirebilirim?
Emekliliğe hak kazandığınızda,
- Birikimlerinizi bireysel emeklilik sistemi içinde kalarak, “programlı geri ödeme” şeklinde alabilirsiniz. Bu durumda, plan değişikliği yoluyla “emeklilik gelir planı” adı altında oluşturduğumuz emeklilik planına dâhil olursunuz.
- Birikimlerinizi, “yıllık gelir sigortası” sözleşmesine aktarabilir ve size sunulacak düzenli gelir alternatiflerinden faydalanabilirsiniz.
- Birikimlerinizi toplu olarak alabilirsiniz.
- Hak kazanmış olduğunuz birikimlerinizi yukarıda belirtilen seçenekler arasında paylaştırabilir ya da emeklilik kararınızı erteleyerek, bireysel emeklilik sisteminde katkı payı ödemeye devam edebilirsiniz.
Birden fazla hesabınız olması durumunda, aynı şirkette veya farklı şirketlerde bulunan hesaplarınızı emeklilik hakkınızı kullandığınızda birleştirebilirsiniz.
Birden fazla emeklilik sözleşmesine sahip olabilir miyim?
Aynı şirkette veya farklı şirketlerde birden fazla bireysel, gruba bağlı bireysel sözleşmeniz veya işveren grup emeklilik sözleşmesi kapsamında adınıza açılmış sertifikanız bulunabilir.
Emeklilik yatırım fonları hangi yatırım araçlarını içerir?
Fon türüne göre değişiklik göstermekle birlikte, fon portföyü aşağıda yer alan para ve sermaye piyasası araçları ile işlemlerinden oluşur:
- Vadeli mevduat ve katılma hesabı,
- Borçlanma araçları, repo ve ters repo işlemleri ile ortaklık payları,
- Kıymetli madenler, kıymetli madenlere ve gayrimenkule dayalı varlıklar,
- Türev araç işlemleri ile varantlar,
- Takasbank para piyasası işlemleri,
- Yatırım fonu katılma payları,
- Borsalarda gerçekleştirilen türev araç işlemlerinin nakit teminatları ve primleri,
- Kira sertifikaları,
- Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen diğer yatırım araçları.
Emeklilik yatırım fonlarının diğer yatırım fonlarına göre avantajları neler?
Diğer yatırım fonlarından farklı olarak; emeklilik yatırım fonlarının kazançları gelir vergisi ve kurumlar vergisinden istisnadır.
Emeklilik yatırım fonunun pay değeri nasıl hesaplanır?
Her bir fonun birim pay değeri, gün sonu itibariyle, net varlık değerinin dolaşımdaki pay sayısına bölünmesiyle hesaplanır.
Sahip olduğunuz fon adedi ile fonların günlük birim fiyatını çarparak birikimlerinizin ne kadar olduğunu takip edebilirsiniz.
Fon payları, temsil ettiği değerin tam olarak nakden ödenmesi şartıyla bireysel emeklilik hesabınıza aktarılır.
Hangi fonları seçebilirim? Seçtiğim fonları değiştirebilir miyim?
Emeklilik planınız çerçevesinde, yatırım profilinize ve tercihlerinize göre dilediğiniz fonları seçme hakkınız bulunur.
Fon getirilerini takip ederek birikimlerinizin ve katkı paylarınızın fonlar arasındaki dağılım oranları veya tutarlarını da yılda 6 kez değiştirebilirsiniz.
Sistemden zorunlu nedenlerle ayrılmak zorunda kalırsam ne olur?
Sistemden yaşam kaybı, sakatlık, tasfiye gibi zorunlu hallerden dolayı ayrılmanız durumunda, birikiminizin sistemde elde edilen yatırım getirisine isabet eden kısmı üzerinden gelir vergisi kesintisi ödeyerek, birikimlerinizi alabilirsiniz.
Emeklilik sözleşmesi devam ederken yaşam kaybı durumunda ödeme, Medeni Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, tayin ettiğiniz ve sözleşmede belirttiğiniz lehtar veya lehtarlara yapılır. İstediğiniz kişi(leri) lehtar olarak tayin edebilir ve sözleşme süreniz boyunca dilediğiniz zaman değiştirebilirsiniz. Lehtar tayin etmemişseniz yaşam kaybınız halinde hak sahibi, kanuni varislerinizdir.
Ödemeye ara verebilir miyim?
Mali durumunuzda beklenmedik gelişmeler olabilir. Bu dönemlerde katkı payı ödemeye ara verebilirsiniz. Vadesinde ödemediğiniz katkı payının ödeme tarihini takip eden 3 ay içinde, ilgili hesaba herhangi bir ödeme yapmamanız durumunda, ilgili sözleşmede ara verildiği kabul edilir.
Sözleşmeden vazgeçebilir miyim?
Teklif formunun imzalanmasını veya mesafeli satışta teklifin onaylanmasını takip eden 60 gün içinde vazgeçebilirsiniz. Vazgeçmeniz durumunda, bildiriminizin şirkete ulaştığı tarihten sonra verilen ödeme talimatları iptal ettirilir ve yaptığınız tüm ödemeler fon toplam gider kesintisi haricinde hiçbir kesinti yapılmadan, varsa yatırım gelirleriyle birlikte on iş günü içinde size iade edilir.
Sistemden emeklilik hakkımı elde etmeden önce ayrılabilir miyim?
Sistemden dilediğiniz zaman ayrılabilirsiniz. Emekliliğe hak kazanmadan ayrılmanız durumunda, sistemde kaldığınız süreye bağlı olarak birikiminizin sistemde elde ettiğiniz yatırım getirisine isabet eden kısmı üzerinden gelir vergi kesintisi yapılır.
Emekliliğe hak kazanmadan ayrılmanız durumunda vergi kesintisine ek olarak, ürününüzün yapısına göre giriş aidatı da ödeyebilirsiniz.
Emeklilik şirketimi değiştirebilir miyim?
Mevcut şirketinizdeki emeklilik sözleşmesinin yürürlük tarihinden itibaren en az 2 yıl geçtikten sonra tüm birikimlerinizi ve kazanılmış haklarınızı başka bir emeklilik şirketine aktarabilirsiniz. Başka şirketten aktarımla düzenlenmiş sözleşmenizini tekrar aktarıma konu olabilmesi için ise ilgili şirkette en az 1 yıl kalmanız gerekir.
Hesabımla ilgili bilgilere dilediğim zaman ulaşabilir miyim?
Emeklilik şirketlerinin internet sitelerinde sizin adınıza oluşturdukları şifreli alanlara giriş yaparak, hesabınıza ulaşabilir; birikiminizin durumunu, fon getirilerinizi, ödeme dönemlerinizi takip edebilir, hesabınızla ilgili işlemleri gerçekleştirebilirsiniz.
Bireysel emeklilik hesaplarınız Takasbank nezdinde tutulduğundan, fon paylarınızı size verilecek Takasbank şifresi ile günlük olarak izlemeniz de mümkündür.
Emeklilik yatırım fonlarının performansını nasıl öğrenebilirim?
Emeklilik yatırım fonlarımızın performansını altı aylık ve yıllık raporlarla açıklarız. Fon içtüzüğü, izahname ve tanıtım formları da, incelemeniz için genel müdürlüğümüzde, bölge müdürlüklerimizde ve internet sitemizde yer alır.
Emeklilik yatırım fonlarımızın performansını görmek ve diğer yatırım araçlarıyla getirilerini karşılaştırmak için lütfen tıklayınız.
Birikimlerim ve fonlar hakkında düzenli bilgi sağlıyor musunuz?
Ödediğiniz katkı payları, sahip olduğunuz fonlar, getirileri ve birikimleriniz ile ilgili bilgilere emeklilik şirketlerinin internet siteleri ve çağrı merkezlerinden ulaşabilirsiniz. Ayrıca, emeklilik şirketleri hesap dönemleri sonunda “Yıllık Hesap Bildirim Cetveli” ve üç ayda bir “Fon Bülteni”nin size ulaşmasını sağlar.
